بررسی رابطة میان مبتدا، مبتداسازی و پیش انگارة موضوعیت در زبان فارسی

نویسندگان

علیرضا خرمایی

سیده مرضیه عباسی

چکیده

لمبرکت (1994) در چارچوب نظریه ی ساخت اطلاعی مقیاس پذیرفتگی مبتداها را ارائه می کند که البته برای مبتداسازی نیز عمل می کند، بدین صورت که هر چه از بالای مقیاس به سمت پایین حرکت می کنیم، امکان مبتدا واقع شدن کمتر و کمتر می شود. او مبتدا را براساس مفهوم «دربارگی» تعریف می کند و شرط مبتدا بودن را این می داند که سازه ی مورد نظر جزء پیش انگاره ی موضوعیت جمله باشد یا به­ عبارتی، این سازه باید موضوع بحث یا همان کانون توجه باشد. البته، لمبرکت سه پرسش مهم را بی پاسخ می گذارد که عبارتند از: آیا پیش انگاره ی موضوعیت مقوله ی یکدستی است یا انواعی دارد؛ رابطه ی میان پیش انگاره ی موضوعیت و مقیاس پذیرفتگی مبتداها چیست؛ آیا عملاً در تمامی جایگاه های این مقیاس امکان مبتدا واقع شدن (و بالطبع مبتداسازی) وجود دارد. نگارندگان مقاله ی پیش رو می کوشند تا بر اساس داده های زبان فارسی نشان دهند که موارد مبتداسازی گروه های اسمی تا چه اندازه با مقیاس فوق الذکر تطابق دارد. به علاوه، نگارندگان با اتکاء بر داده های زبان فارسی پاسخ هایی را برای سه پرسش مطرح شده ارائه می دهند. نخست آن که پیش انگاره ی موضوعیت انواعی دارد. دوم آن که در همه ی جایگاه های مقیاس پذیرفتگی مبتداها، شاهد پیش انگاره ی موضوعیت نیستیم. سوم آن که در این مقیاس، از یک سطح به پایین تر آن­چه روی می دهد، پیش آوری کانون است و نه مبتداسازی.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی رابطه میان مبتدا، مبتداسازی و پیش انگاره موضوعیت در زبان فارسی

ساختار اطلاعی، بخشی از دستور جمله است که در آن گوینده برای بیان یک گزاره، ساختار دستوری خاصی را انتخاب می کند و این انتخاب، براساس وضعیت ذهنی مخاطب در مورد عناصر سازنده ی جمله ی موردنظر صورت می پذیرد. «ساختار اطلاعی» با تعیین ترتیب سازه های جمله به شیوه ای که با وضعیت ذهنی مخاطب سازگار باشد، می تواند بر نحو جمله تاثیر گذارد و نمونه-ی آن را می توان در ساختارهای مبتداسازی شده یافت که در پژوهش حاض...

رویکردی مشخصه بنیاد به فرایندهای مبتداسازی و تأکید در زبان فارسی

در زبان فارسی، عناصر نحوی درون گروه زمان و از جمله سازه هایی که در جایگاه موضوع قرار دارند، می توانند به دلا یل کلامی و به منظور یافتن خوانش نشاندار، از فراز یکدیگر گذر کنند و به جایگاهی بالاتر از بند خود جابه جا شوند. مقالة حاضر می کوشد تا با رویکردی مشخصه بنیاد، فرایندهای یادشده را در چارچوب مفاهیم نظری برنامة کمینه گرا تبیین کند و تحلیلی همگون از انگیزة حرکت سازه های مؤک د و مبتدا و نیز...

متن کامل

بررسی نقش اطلاعی دو فرایند مبتدا سازی و مجهول سازی در زبان فارسی از دیدگاه نقش گرایی

در مقاله‌ی حاضر با برگزیدن یازده فیلم نامه و نمایشنامه از آثار محسن مخملباف، به بررسی 120 جمله‌ی نشاندار حاصل از عملکرد دو فرآیند مبتداسازی و مجهول سازی پرداخته‌ایم. در این پژوهش سعی بر آن است تا شأن اطلاعی عنصر پیشایند شده در هر یک از این دو فرآیند تعیین گردد. همچنین نقش اطلاعی دو فرایند مذکور در بافت زبانی خود براساس انواع ساخت اطلاع کانونی و نیز عوامل مؤثر در تعیین نقش اطلاعی دو فرایند فوق م...

متن کامل

کارآیی انگارة صرف واژگانی؛ تحلیلی براساس داده های زبان فارسی

این مقاله به دنبال بررسی نظام ساختواژی زبان فارسی در چارچوب انگارۀ صرف واژگانی- مطرح شده توسط کیپارسکی- است. هدف از انجام این پژوهش بررسی میزان کارایی این انگاره در تحلیل داده های زبان فارسی است. بدین منظور، پس از معرفی این انگاره در قالب سه پرسش به تحلیل داده هایی پرداخته می شود که در نگاه نخست انطباق چندانی با انگارۀ موردنظرِ این مقاله ندارند. در ادامه به کمک معیارهای مختلف نحوی، معنایی و شناخ...

متن کامل

رویکردی مشخصه بنیاد به فرایندهای مبتداسازی و تأکید در زبان فارسی

در زبان فارسی، عناصر نحوی درون گروه زمان و از جمله سازه هایی که در جایگاه موضوع قرار دارند، می توانند به دلا یل کلامی و به منظور یافتن خوانش نشاندار، از فراز یکدیگر گذر کنند و به جایگاهی بالاتر از بند خود جابه جا شوند. مقالة حاضر می کوشد تا با رویکردی مشخصه بنیاد، فرایندهای یادشده را در چارچوب مفاهیم نظری برنامة کمینه گرا تبیین کند و تحلیلی همگون از انگیزة حرکت سازه های مؤک د و مبتدا و نیز...

متن کامل

مقایسه‌ی ساخت مبتدا – خبری در دو مجموعه‌ی آموزشی New Interchange 3 و زبان انگلیسی دوره‌ی پیش دانشگاهی: رهیافتی نقش گرا

هر جمله‌ دارای یک عنصر آغازگر می‌باشد که عناصر دیگری به دنبال آن در جمله حضور پیدا می‌کنند. این عنصر مبتدا و بعد از مبتدا بلافاصله خبر قرار می‌گیرد. هلیدی مبتدا را نقطه‌ی عزیمت پیام تعریف می‌کند. وظیفه‌ی مبتدا آگاه کردن خواننده از موضوع پیام است. مبتدا در جمله می‌تواند به صورت نشان‌دار یا بی‌نشان، ساده و یا مرک باشد، پردازش مبتدای نشان‌دار برای خواننده به مراتب سخت‌تر از پردازش مبتدای بی‌نشان م...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های زبان شناسی تطبیقی( علمی - پژوهشی)

ناشر: دانشگاه بوعلی سینا

ISSN 2252-0740

دوره 4

شماره 7 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023